Budowa mięśni

Kształt mięśni jest różnorodny, stąd dzielimy je na trzy podstawowe grupy:

– mięśnie długie czyli wrzecionowate, spotykane na kończynach,

– mięśnie płaskie lub szerokie, które tworzą ściany klatki piersiowej, brzucha i miednicy,

– mięśnie krótkie występujące w okolicach kręgosłupa i stawów

Można wyróżnić jeszcze mięśnie mieszane, jak np. mięsień prosty brzucha, który jest równocześnie długi i szeroki.

Każdy mięsień składa się z dwóch części:

– środkowej, czyli brzuśca zbudowanego z kurczliwych włókien mięśniowych oraz

– ścięgien znajdujących się na jednym lub obu końcach mięśnia: ścięgno łączy mięsień ze szkieletem i przenosi jego pracę na szkielet; kształt mięśnia może być walcowaty lub spłaszczony.

Każdy mięsień posiada swój przyczep początkowy i końcowy. Ze względu na przebieg włókien mięśniowych w stosunku do ścięgna możemy wyróżnić mięśnie wrzecionowate, pierzaste, półpierzaste i okrężne. W mięśniu wrzecionowatym kierunek włókien ścięgna stanowi przedłużenie kierunku włókien mięśniowych, które przebiegają równolegle. W mięśniu pierzastym natomiast włókna mięśniowe łączą się ze ścięgnem obustronnie, a w pół -pierzastym jednostronnie. Takie ułożenie włókien mięśniowych w stosunku do ścięgien ma zasadnicze znaczenie dla pracy mięśnia.

Podstawowym składnikiem mikroskopowej budowy mięśnia jest włókno, którego grubość waha się w granicach od 10 do 100 i więcej mikronów, długość zaś od jednego milimetra do kilkunastu centymetrów

Ogólnie wyróżniamy włókna mięśniowe białe i czerwone. Białe, zawierające mało hemoglobiny, szybko się kurczą i szybko męczą. Włókna czerwone posiadają natomiast dużo hemoglobiny, wolno się kurczą, ale są bardziej wytrzyma(e i mogą dłużej pracować.

Włókno otoczone jest błonką (tzw. sarkolemmą), a jego wnętrze wypełnione jest cieniutkimi włókienkami kurczliwymi – miofibrylami. Włókna te grupują się w niewielkie pęczki, które stanowią podstawowy element mikroskopowej budowy mięśnia.